Πολλές φορές έχω μπει στη διαδικασία να αναρωτηθώ αν η ορθή σκέψη πρέπει να κατευθύνει τις ενέργειές μας ή το ιδανικό θα ήταν να ζήσουμε μια ζωή που θα διαγραφεί με γνώμονα την καρδιά μας και όχι το πρέπον… Δυστυχώς, ποτέ δεν πήρα μια τελική απόφαση ή πιο σωστά, δεν έπεισα τον εαυτό μου για τη σωστή επιλογή.
Ο λόγος που μπήκα πολλές φορές στη διαδικασία να σκεφτώ αν το μυαλό ή η καρδιά θα έπρεπε να υπερισχύει στις καθημερινές μας δραστηριότητες και διαπροσωπικές σχέσεις, ήταν συνήθως απόρροια προσωπικών συγκρούσεων με τα πιστεύω μου ή απογοητεύσεων από αυτή μου την επιλογή. Επιλογή που αφορούσε στο ποιο από τα δύο θα έπρεπε να δέσμευε περισσότερο χώρο στη ζωή μου. Στο ποιο από τα δύο θα έπρεπε να είναι η πιο συνήθης επιλογή μου ή κριτήριο αποφάσεων. Ο καθένας έχει το χαρακτήρα του και συμπεριφέρεται αναλόγως, αφήνοντας περισσότερο χώρο είτε στην καρδιά του είτε στη λογική του και το μυαλό του. Ίσως αυτό να είναι και κάτι fixed για τον καθένα μας και ρυθμίζεται αυτομάτως σε γενικές γραμμές από τα γονίδιά μας. Ίσως και όχι. Πολλοί άλλαξαν τρόπο που έβλεπαν τα πράγματα, μετά από ένα συνταρακτικό γεγονός στη ζωή τους. Δεν είναι όμως αυτό το μόνο θέμα. Θεωρώντας πως η κάθε ασήμαντη ή σημαντική απόφαση στη ζωή μας κρίθηκε στιγμιαία από εμάς τους ιδίους και όχι από τη μοίρα, νομίζω πως η μάχη μεταξύ των δύο αυτών εξαίρετων συστατικών της ανθρώπινης φυσιογνωμίας καλά κρατεί. Το ερώτημα είναι: Ποιος κερδίζει?
Σε προσωπικό επίπεδο, μεγαλώνοντας έχω παραμερίσει σιγά σιγά την καρδιά όσον αφορά στη λήψη αποφάσεων, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη λογική σκέψη ή εμπειρία που έχω αποκτήσει από λάθη του παρελθόντος. Φυσικά δε σημαίνει πως η λογική ή η εμπειρία είναι αλάνθαστες ή ότι η καρδιά παίρνει πάντα λάθος αποφάσεις γιατί δε ζυγίζει λογικά τα δεδομένα. Αντιθέτως, πολλές φορές συμβαίνει το αντίθετο. Ή πολλές φορές υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο! Για να μη φλυαρώ, ο λόγος που έχω περιορίσει τη λήψη αποφάσεων με βάση το τι λέει η καρδιά μου είναι η φαινομενική ασφάλεια που παρέχει η ορθή σκέψη και κρίση. Ίσως οφείλεται και στο γεγονός ότι απασχολούμαι στις θετικές επιστήμες. Ίσως και έτσι να είναι ο χαρακτήρας μου και δε γίνεται να αντιδράσω αλλιώς. Το ζήτημα έγκειται στο αν ο χώρος που δίνουμε στο μυαλό ή την καρδιά μας είναι κάτι που δεν αλλάζει ή αλλάζει ελάχιστα. Αν μπορούμε να μη ζυγίζουμε τα πάντα με τα ίδια μέτρα και σταθμά αλλά με βάση την ιδιαιτερότητά τους να εμφανίζουμε ανάλογη συμπεριφορά και να αποκρινόμαστε δυναμικά. Είναι ο τρόπος ζωής μας κάτι δεδομένο ή μπορεί να πάρει αναπάντεχη τροπή έτσι ξαφνικά? Και αν αυτό είναι κάτι τραβηγμένο, έστω αν μπορούμε να δώσουμε διαφορετικό χρώμα στην καθημερινότητά μας αλλάζοντας πού και που τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας. Και έχω την αίσθηση πως κάτι τέτοιο πράγματι ισχύει, ή τουλάχιστον δεν είναι ανέφικτο. Έχω πετύχει τον εαυτό μου να αντιδρά πέραν του αναμενόμενου και με διαφορετική νοοτροπία απ’ ότι συνήθως. Έτσι, θεωρώ πως ακόμα κι αν φαίνεται δύσκολο να αλλάξεις αυτό που είσαι προς το καλύτερο, ωστόσο ίσως μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση η σκέψη και το μυστήριο του τι θα γίνει αν κάνω το άλλο. Η προοπτική του να αλλάξεις τρόπο σκέψης δεν είναι τίποτα εύκολο, αλλά αυτό ακριβώς θέλω να τονίσω. Δε χρειάζονται μεγάλες αλλαγές για να αισθανθεί κανείς πολύ πολύ καλύτερα. Το μόνο που χρειάζεται είναι το αλατοπίπερο που να νοστιμίσει κάποιες στιγμές. Μόνο το ένα ή το άλλο δε θα φέρει κανένα αποτέλεσμα και θα οδηγήσει στο κενό. Το να συμπεριφερόμαστε επομένως εντελώς ορθολογιστικά ή “χύμα” δεν είναι το ζητούμενο. Αλλά το πότε θα επιλέξουμε τη μία ή την άλλη στάση ζωής.
Κατά τη γνώμη μου πάντως, η κοινωνία όλο και περισσότερο στρέφεται σε αυτό τον ορθολογιστικό τρόπο αντιμετώπισης των πάντων. Ένα απλουστευμένο παράδειγμα είναι το ότι σκεφτόμαστε κάποιες φορές αν θα πούμε καλημέρα σε κάποιο άτομο που γνωρίζουμε αλλά περιμένουμε να δούμε αν θα μας δει για να του το πούμε! Σε μια κοινωνία λοιπόν που ολοένα το μυαλό και η λογική περιορίζουν τη δράση της καρδιάς μας, μένει μόνο να μάθουμε επιτέλους να ξεχωρίζουμε τις περιπτώσεις και να αξιολογούμε τα γεγονότα ανάλογα, ώστε να καταφέρουμε να δίνουμε χρώμα στις εκφάνσεις εκείνες της καθημερινότητας που θα μας κρατήσουν ζωντανούς στο χάος που υπάρχει γύρω μας.
Ο λόγος που μπήκα πολλές φορές στη διαδικασία να σκεφτώ αν το μυαλό ή η καρδιά θα έπρεπε να υπερισχύει στις καθημερινές μας δραστηριότητες και διαπροσωπικές σχέσεις, ήταν συνήθως απόρροια προσωπικών συγκρούσεων με τα πιστεύω μου ή απογοητεύσεων από αυτή μου την επιλογή. Επιλογή που αφορούσε στο ποιο από τα δύο θα έπρεπε να δέσμευε περισσότερο χώρο στη ζωή μου. Στο ποιο από τα δύο θα έπρεπε να είναι η πιο συνήθης επιλογή μου ή κριτήριο αποφάσεων. Ο καθένας έχει το χαρακτήρα του και συμπεριφέρεται αναλόγως, αφήνοντας περισσότερο χώρο είτε στην καρδιά του είτε στη λογική του και το μυαλό του. Ίσως αυτό να είναι και κάτι fixed για τον καθένα μας και ρυθμίζεται αυτομάτως σε γενικές γραμμές από τα γονίδιά μας. Ίσως και όχι. Πολλοί άλλαξαν τρόπο που έβλεπαν τα πράγματα, μετά από ένα συνταρακτικό γεγονός στη ζωή τους. Δεν είναι όμως αυτό το μόνο θέμα. Θεωρώντας πως η κάθε ασήμαντη ή σημαντική απόφαση στη ζωή μας κρίθηκε στιγμιαία από εμάς τους ιδίους και όχι από τη μοίρα, νομίζω πως η μάχη μεταξύ των δύο αυτών εξαίρετων συστατικών της ανθρώπινης φυσιογνωμίας καλά κρατεί. Το ερώτημα είναι: Ποιος κερδίζει?
Σε προσωπικό επίπεδο, μεγαλώνοντας έχω παραμερίσει σιγά σιγά την καρδιά όσον αφορά στη λήψη αποφάσεων, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη λογική σκέψη ή εμπειρία που έχω αποκτήσει από λάθη του παρελθόντος. Φυσικά δε σημαίνει πως η λογική ή η εμπειρία είναι αλάνθαστες ή ότι η καρδιά παίρνει πάντα λάθος αποφάσεις γιατί δε ζυγίζει λογικά τα δεδομένα. Αντιθέτως, πολλές φορές συμβαίνει το αντίθετο. Ή πολλές φορές υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο! Για να μη φλυαρώ, ο λόγος που έχω περιορίσει τη λήψη αποφάσεων με βάση το τι λέει η καρδιά μου είναι η φαινομενική ασφάλεια που παρέχει η ορθή σκέψη και κρίση. Ίσως οφείλεται και στο γεγονός ότι απασχολούμαι στις θετικές επιστήμες. Ίσως και έτσι να είναι ο χαρακτήρας μου και δε γίνεται να αντιδράσω αλλιώς. Το ζήτημα έγκειται στο αν ο χώρος που δίνουμε στο μυαλό ή την καρδιά μας είναι κάτι που δεν αλλάζει ή αλλάζει ελάχιστα. Αν μπορούμε να μη ζυγίζουμε τα πάντα με τα ίδια μέτρα και σταθμά αλλά με βάση την ιδιαιτερότητά τους να εμφανίζουμε ανάλογη συμπεριφορά και να αποκρινόμαστε δυναμικά. Είναι ο τρόπος ζωής μας κάτι δεδομένο ή μπορεί να πάρει αναπάντεχη τροπή έτσι ξαφνικά? Και αν αυτό είναι κάτι τραβηγμένο, έστω αν μπορούμε να δώσουμε διαφορετικό χρώμα στην καθημερινότητά μας αλλάζοντας πού και που τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας. Και έχω την αίσθηση πως κάτι τέτοιο πράγματι ισχύει, ή τουλάχιστον δεν είναι ανέφικτο. Έχω πετύχει τον εαυτό μου να αντιδρά πέραν του αναμενόμενου και με διαφορετική νοοτροπία απ’ ότι συνήθως. Έτσι, θεωρώ πως ακόμα κι αν φαίνεται δύσκολο να αλλάξεις αυτό που είσαι προς το καλύτερο, ωστόσο ίσως μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση η σκέψη και το μυστήριο του τι θα γίνει αν κάνω το άλλο. Η προοπτική του να αλλάξεις τρόπο σκέψης δεν είναι τίποτα εύκολο, αλλά αυτό ακριβώς θέλω να τονίσω. Δε χρειάζονται μεγάλες αλλαγές για να αισθανθεί κανείς πολύ πολύ καλύτερα. Το μόνο που χρειάζεται είναι το αλατοπίπερο που να νοστιμίσει κάποιες στιγμές. Μόνο το ένα ή το άλλο δε θα φέρει κανένα αποτέλεσμα και θα οδηγήσει στο κενό. Το να συμπεριφερόμαστε επομένως εντελώς ορθολογιστικά ή “χύμα” δεν είναι το ζητούμενο. Αλλά το πότε θα επιλέξουμε τη μία ή την άλλη στάση ζωής.
Κατά τη γνώμη μου πάντως, η κοινωνία όλο και περισσότερο στρέφεται σε αυτό τον ορθολογιστικό τρόπο αντιμετώπισης των πάντων. Ένα απλουστευμένο παράδειγμα είναι το ότι σκεφτόμαστε κάποιες φορές αν θα πούμε καλημέρα σε κάποιο άτομο που γνωρίζουμε αλλά περιμένουμε να δούμε αν θα μας δει για να του το πούμε! Σε μια κοινωνία λοιπόν που ολοένα το μυαλό και η λογική περιορίζουν τη δράση της καρδιάς μας, μένει μόνο να μάθουμε επιτέλους να ξεχωρίζουμε τις περιπτώσεις και να αξιολογούμε τα γεγονότα ανάλογα, ώστε να καταφέρουμε να δίνουμε χρώμα στις εκφάνσεις εκείνες της καθημερινότητας που θα μας κρατήσουν ζωντανούς στο χάος που υπάρχει γύρω μας.
